Tổng thống Biden làm lu mờ hy vọng cho các công ty Trung Quốc ở Mỹ

Cuộc đàn áp gần đây của Tổng thống Joe Biden đối với các công ty Trung Quốc đang thử thách sự lạc quan ban đầu rằng quan hệ Mỹ-Trung và triển vọng kinh doanh sẽ được cải thiện dưới sự điều hành của ông.

Sau khi Joe Biden đánh bại Donald Trump trong cuộc bầu cử hồi tháng 11 năm ngoái, 39% công ty Trung Quốc ở Mỹ kỳ vọng mối quan hệ tốt hơn giữa Washington và Bắc Kinh (theo một cuộc khảo sát hàng năm mới được công bố của Phòng Thương mại Trung Quốc có trụ sở tại New York) tăng từ 33% vào năm 2020. Trong khi đó, 25% các công ty được khảo sát dự đoán các mối quan hệ sẽ tiếp tục xấu đi, giảm so với mức 30% của năm ngoái.

Kết quả cuộc khảo sát của tổ chức phi lợi nhuận bao gồm câu trả lời từ 183 công ty được thu thập vào tháng 3 và tháng 4 vừa qua.

“Tuy nhiên, thời gian của báo cáo không phản ánh “đầy đủ và chính xác” cảm nhận của các công ty về các chính sách liên quan đến Trung Quốc gần đây của Tổng thống Biden”, Abby Li (Giám đốc nghiên cứu tại CGCC) cho biết.

Li nói: “Sau khi Tổng thống Biden nhậm chức, chúng tôi chắc chắn đã thấy một số lạc quan đối với một chiến lược Trung Quốc dễ đoán hơn từ chính quyền hiện tại, đặc biệt là trong các cuộc phỏng vấn với các giám đốc điều hành của các công ty đó. Nhưng trong tháng qua, chính quyền Biden đã ban hành một số lệnh hành pháp và các động thái khác nhằm chống lại Trung Quốc”.

Hôm thứ Năm (24/6), chính quyền của Tổng thống Biden đã cấm Hoa Kỳ nhập khẩu một vật liệu tấm pin mặt trời quan trọng từ Công ty Công nghiệp Silicon Hoshine có trụ sở tại Trung Quốc vì cáo buộc lao động cưỡng bức ở Tân Cương. Một ngày trước đó, Bộ Thương mại đã thêm năm công ty Trung Quốc vào Danh sách thực thể của mình (một danh sách đen thương mại) với lý do tương tự.

Đầu tháng này, Tổng thống Biden đã rút một loạt lệnh điều hành thời Trump nhằm cấm tải xuống WeChat và TikTok mới, nhưng cũng ra lệnh đánh giá bảo mật rộng rãi các ứng dụng có liên quan đến “đối thủ nước ngoài”, bao gồm cả Trung Quốc. Một lệnh hành pháp khác được ban hành vào tháng 6 đã cấm đầu tư của Hoa Kỳ vào 59 công ty công nghệ giám sát và quốc phòng của Trung Quốc.

Trong khi đó, Thượng viện Hoa Kỳ trong tháng này đã thông qua một dự luật toàn diện trị giá 250 tỷ USD để tài trợ cho cuộc chạy đua giành vị trí lãnh đạo công nghệ của Hoa Kỳ chống lại Trung Quốc. Dự luật dành khoảng 190 tỷ USD cho các điều khoản để tăng cường nghiên cứu vào công nghệ của Hoa Kỳ và 54 tỷ USD để hỗ trợ lĩnh vực bán dẫn trong nước. Tiếp theo, dự luật phải thông qua Hạ viện và sau đó được Tổng thống ký thành luật.

Brad Gastwirth (Giám đốc chiến lược công nghệ tại Los Angeles) cho biết: “Tôi nghĩ chính quyền Biden đã gây sốc cho rất nhiều người, đặc biệt là ở nước ngoài, bởi vì tôi không nghĩ có ai lại mong đợi ông ấy cứng rắn với Trung Quốc như bây giờ”.

Các động thái của chính quyền Biden kể từ tháng 1 đặc biệt gây mất tinh thần cho các công ty công nghệ Trung Quốc, vốn đã hy vọng tổng thống mới sẽ cải thiện mối quan hệ song phương đang xấu đi và đảo ngược xu hướng tách biệt công nghệ đã bắt đầu dưới thời Trump.

Stephen Ezell, Phó Chủ tịch phụ trách chính sách đổi mới toàn cầu của Tổ chức Sáng tạo và Công nghệ Thông tin (một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington) cho biết: “Các lệnh điều hành gần đây của Biden đang tiếp nối lực đẩy bởi các chính sách của chính quyền Trump”.

Cả chính quyền Biden và Trump đều trích dẫn những rủi ro tiềm ẩn về an ninh quốc gia, bảo vệ dữ liệu người dùng Hoa Kỳ và phục hồi nền kinh tế Mỹ là những lý do chính để hạn chế thương mại với một số công ty Trung Quốc và bẻ khóa một số công nghệ từ Trung Quốc.

Timothy Heath, Nhà nghiên cứu quốc tế và quốc phòng cấp cao tại tổ chức tư vấn chính sách toàn cầu Rand Corp cho biết: “Chính quyền Biden đã sửa đổi cách tiếp cận của mình để tuân thủ luật pháp hơn, nhưng cũng hiệu quả hơn trong việc hạn chế quyền tiếp cận của các công ty Trung Quốc vào thị trường Mỹ”.

Môi trường đầy thách thức đối với các công ty Trung Quốc ở Mỹ cũng có thể không sớm cải thiện vì lập trường cứng rắn đối với Trung Quốc là một trong số ít vấn đề nhận được sự ủng hộ của lưỡng đảng ở Washington.

“Quan sát của chúng tôi là Tổng thống Biden và chính quyền của ông ấy cam kết khôi phục pháp quyền và công lý trong khi áp dụng cách tiếp cận dựa trên luật lệ ở nước ngoài”, Glenn Schloss (Phó Chủ tịch Huawei USA) cho biết.

Huawei đã kêu gọi các cuộc thảo luận riêng biệt giữa chính quyền Biden với Bắc Kinh để giải quyết các vấn đề bao gồm lệnh cấm xuất khẩu của Hoa Kỳ đối với công ty và việc giam giữ giám đốc tài chính Meng Wanzhou của họ.

Sự nhất quán hơn trong các chính sách của chính quyền Biden cũng được một số công ty Trung Quốc coi là cải tiến.

“Năm ngoái, bạn thực sự không biết điều gì sẽ xảy ra vào ngày hôm sau, bởi vì không có cách nào để biết Trump sẽ làm gì tiếp theo. Biden dường như dễ dự đoán hơn, điều này mang lại cho các doanh nghiệp sự ổn định hơn”, một giám đốc điều hành tại một công ty công nghệ Trung Quốc đề nghị giấu tên cho biết.

Mặc dù sự cạnh tranh giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ chắc chắn sẽ vẫn còn, nhưng phương pháp tiếp cận dựa trên quy tắc của Biden đối với Trung Quốc có thể mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp ở cả hai quốc gia. Để đạt được tiến bộ trong các thách thức kinh tế và thương mại Mỹ-Trung, một trong những chìa khóa sẽ là sự ổn định, nhất quán và chặt chẽ trong hoạch định chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ.

Thanh Phong