Xung đột biên giới Trung-Ấn: một năm sau cuộc đụng độ ở Galwan
Tuần qua, Trung Quốc và Ấn Độ đã tổ chức lễ tưởng niệm những người lính đã hy sinh một năm trước trong một cuộc đụng độ ở biên giới Himalaya đang tranh chấp giữa hai nước. Tại Ấn Độ, quân đội đã phát hành một đoạn video có bài hát tưởng nhớ 20 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng trong cuộc đối đầu ở Thung lũng Galwan. Tại Trung Quốc, quân khu Tân Cương, nơi giám sát các khu vực biên giới phía tây với Ấn Độ, đã tổ chức một buổi tưởng niệm về 4 thương vong của họ như một phần của các sự kiện kỷ niệm 100 năm đối với Trung Quốc.
Mặc dù lễ kỷ niệm đầu tiên của cuộc chạm trán đẫm máu nhất trong nhiều thập kỷ giữa lực lượng Ấn Độ và Trung Quốc là cơ hội để tưởng nhớ những sinh mạng đã mất, nhưng các nhà phân tích quốc phòng và quan hệ quốc tế cho rằng đây cũng là lúc hợp tác để ngăn chặn sự cố tái diễn. Nhưng để điều đó xảy ra, niềm tin cần được xây dựng lại trên một số mặt trận.
Lực lượng Trung Quốc và Ấn Độ đã dần rút lui khỏi khu vực Galwan kể từ khi binh lính tấn công nhau bằng dùi cui và đá cách đây một năm. Zhou Chenming, nhà nghiên cứu từ Viện khoa học và công nghệ quân sự Yuan Wang ở Bắc Kinh, cho biết hiện có những dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh đang cố gắng tránh xích mích thêm nữa, đặc biệt là xung quanh lễ kỷ niệm này. Zhou nói: “Cuộc tưởng niệm không mấy ồn ào cho thấy Bắc Kinh không muốn kích động lòng thù hận dân tộc giữa Trung Quốc và Ấn Độ, một vết thương dễ bị tổn thương đã kéo dài trong nhiều thập kỷ. Việc khơi dậy lòng căm thù dân tộc sẽ chỉ khiến quan hệ song phương đi vào ngõ cụt.”.
Tuy nhiên, nguy cơ xung đột vẫn tồn tại, theo Deependra Singh Hooda, một trung tướng đã nghỉ hưu và là cựu Tư lệnh quân đội miền Bắc của quân đội Ấn Độ. Trong một bài báo đăng trên trang tin tức Ấn Độ The Quint để kỷ niệm ngày kỷ niệm, Hooda viết: “Khoảng 100.000 binh sĩ vẫn dàn trận ở cả hai bên [Đường kiểm soát thực tế, biên giới tranh chấp], nhìn nhau với sự nghi ngờ và không tin tưởng”.
Sự hiện diện của sự ngờ vực đó là điều mà các nhà phân tích ở cả hai nước đều đồng ý. Theo nhà ngoại giao Ấn Độ đã nghỉ hưu và cựu đại sứ tại Trung Quốc Vijay Nambiar, một trong những vấn đề cần khắc phục là niềm tin của nhiều nhà nghiên cứu Ấn Độ rằng Quân đội Giải phóng Nhân dân đã lên kế hoạch cho cuộc đụng độ ở Galwan để cho Ấn Độ một bài học. Quan điểm của Nambiar, được đưa ra trong một diễn đàn trực tuyến do Đại học Thanh Hoa tổ chức, được chia sẻ bởi Gupta Yogesh, cựu đại sứ Ấn Độ tại Đan Mạch và chuyên gia về quan hệ Trung Quốc-Ấn Độ, cũng như Rajeev Ranjan Chaturvedy, một học giả tại Viện Australia Ấn Độ.
Tuy nhiên, cả Zhou Bo và Zhou Chenming đều nói rằng Trung Quốc sẽ không khơi mào bất kỳ vấn đề biên giới nào vì Bắc Kinh không muốn chuyển hướng chú ý khỏi cuộc cạnh tranh đang diễn ra với Mỹ.
Thế Anh
