Căng thẳng Mỹ-Trung gây ảnh hưởng xấu tới các công ty nước ngoài ở Trung Quốc

Theo báo cáo của Phòng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc (AmCham), mối quan hệ Mỹ-Trung xấu đi vào năm ngoái đã trở thành thách thức hàng đầu đối với hoạt động kinh doanh ở Trung Quốc. Nhiều vấn đề kinh tế và thương mại lâu nay gây nhức nhối cho cộng đồng doanh nghiệp nước ngoài vẫn chưa được giải quyết. Điều này bao gồm mức độ hỗ trợ mà Trung Quốc dành cho các doanh nghiệp nhà nước, đối xử ưu đãi đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư trong nước, và sự ưu tiên của họ đối với công nghệ và sản phẩm trong nước hơn công nghệ nước ngoài, theo AmCham Trung Quốc cho biết trong sách trắng hàng năm của mình – một đánh giá dài hơn 500 trang về môi trường hoạt động cho các doanh nghiệp Mỹ tại Trung Quốc.

Greg Gilligan, Chủ tịch AmCham Trung Quốc, cho biết: “Khi quan hệ song phương Mỹ-Trung xấu đi, chúng tôi nhận thấy rằng việc triển khai trên thị trường, đặc biệt là ở các tỉnh và thành phố nơi các thành viên của chúng tôi kinh doanh, sẽ bị ảnh hưởng. Chúng tôi cảm thấy rằng các quan chức địa phương đang phản ứng với mức độ căng thẳng trong mối quan hệ và đang đi theo con đường an toàn hơn, đó là ưu tiên cho một ngành công nghiệp trong nước”.

Trong thỏa thuận thương mại giai đoạn một được ký với Mỹ vào đầu năm ngoái, Trung Quốc đã cam kết bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ đồng thời chấm dứt thông lệ gây áp lực buộc các công ty Mỹ phải chia sẻ công nghệ của họ với các đối tác địa phương để đổi lấy quyền tiếp cận thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, cộng đồng doanh nghiệp ngày càng lo ngại rằng Trung Quốc đang ưu tiên một chính sách công nghiệp làm méo mó thị trường và thúc đẩy cạnh tranh không lành mạnh, không cho phép các công ty nước ngoài cạnh tranh trên một sân chơi bình đẳng.

 Tại cuộc họp của Bộ Chính trị Trung Quốc vào tháng 5 năm ngoái, Chủ tịch Tập Cận Bình đã tiết lộ chính sách lưu thông kép của mình, trong đó đặt sự phụ thuộc nhiều hơn vào thị trường trong nước, đặc biệt là về đổi mới và phát triển công nghệ.

 Lester Ross, một đối tác của công ty luật WilmerHale, cho biết: “Chúng ta cần xem kết quả [của các cam kết đang được thực hiện]. Mặc dù công nghệ của Mỹ có tính cạnh tranh cao trên toàn thế giới, nhưng [các công ty Mỹ] phải đối mặt với những rào cản lớn nhất khiến họ không thể đạt được nhiều thành tựu như mong muốn về hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc”.

 Bất chấp những diễn biến mới như việc công bố luật đầu tư nước ngoài, có hiệu lực vào đầu năm ngoái với mục đích san bằng sân chơi cho các nhà đầu tư nước ngoài tại thị trường Trung Quốc, sách trắng vẫn kêu gọi chính quyền trung ương Trung Quốc ngừng khuyến khích chính quyền địa phương thay thế các sản phẩm hoặc dịch vụ do nước ngoài sản xuất bằng sản phẩm tương đương trong nước.

Mặc dù có những khác biệt, quan hệ kinh tế Mỹ-Trung vẫn gắn bó sâu sắc với thương mại hàng hóa song phương hai chiều đạt tổng trị giá 558 tỷ USD vào năm 2020, theo Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ. Sách trắng cho rằng điều này phản ánh những cơ hội kinh doanh đáng kể và nền kinh tế Trung Quốc có thể chiếm tới 1/3 mức tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu trong thập kỷ tới.

Anh Quang