Kích thích tài chính của Trung Quốc đang giảm dần khi doanh số bán trái phiếu giảm trong bối cảnh chính phủ chuyển hướng sang kiểm soát rủi ro

Chính quyền địa phương của Trung Quốc đã làm chậm tốc độ bán nợ để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng trong năm nay, bằng chứng của việc thắt chặt dần chính sách tài khóa khi chính phủ chuyển trọng tâm sang kiểm soát rủi ro.

Các chính quyền địa phương đã bán hoặc có kế hoạch bán 222,7 tỷ nhân dân tệ (34,3 tỷ USD) trái phiếu đặc biệt từ tháng 1 đến tháng 4 để tài trợ cho việc cải tạo các thị trấn tồi tàn, đường cao tốc và đầu tư cơ sở hạ tầng khác, theo dữ liệu của Bloomberg. Đó là sự sụt giảm mạnh so với mức nợ 729,6 tỷ nhân dân tệ được bán trong cùng kỳ năm 2019 và 1,15 nghìn tỷ nhân dân tệ vào năm 2020.

Các nhà đầu tư đã đề phòng các dấu hiệu thắt chặt tiền tệ và tài khóa trong bối cảnh nền kinh tế phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch lao dốc và việc chính phủ chuyển sự chú ý sang giải quyết nợ. Trong khi việc ngân hàng trung ương tăng lãi suất vẫn còn là một viễn cảnh xa vời, việc doanh số bán trái phiếu giảm cho thấy sự giảm bớt hỗ trợ tài khóa trong lặng lẽ.

Zhou Hao, chuyên gia kinh tế tại Commerzbank AG ở Singapore cho biết: “Nợ tăng trưởng ổn định, hoặc thậm chí giảm so với năm ngoái”. Các nhà hoạch định chính sách đang tìm kiếm một “tốc độ tăng trưởng kinh tế bị hạn chế” để họ có thể giảm bớt sự phụ thuộc vào kích thích tài khóa chừng nào nền kinh tế vẫn tiếp tục ì ạch.

Bắc Kinh chỉ cắt giảm hạn ngạch cả năm đối với việc bán trái phiếu chính quyền địa phương vừa phải trong năm nay, cho phép họ bán 3,65 nghìn tỷ nhân dân tệ trái phiếu cơ sở hạ tầng đặc biệt. Tuy nhiên, không giống như thông lệ thông thường là tăng tốc phát hành nợ vào đầu năm mới để tối đa hóa tác động, chính quyền địa phương đã thực hiện chậm tiến độ cho đến nay, sử dụng nguồn vốn chuyển từ năm ngoái để tài trợ cho các dự án.

Trong khi dữ liệu mới nhất cho thấy chính quyền địa phương đã đẩy nhanh việc bán nợ cơ sở hạ tầng trong tháng này, một số nhà phân tích cho rằng miễn là nền kinh tế phục hồi ổn định, các khoản tiền có thể được giữ ở mức dự trữ.

Trong khi đó, chính quyền trung ương cũng giảm nhẹ việc thúc đẩy đầu tư, cắt giảm mạnh phê duyệt đối với các dự án tài sản cố định trong quý đầu tiên so với các năm trước. Họ cũng tăng cường giám sát việc xây dựng đường sắt mới.

Do đó, mức chênh lệch giữa thu và chi của chính phủ các cấp ở mức 158,5 tỷ nhân dân tệ trong quý đầu tiên, không tiệm cận với khoảng cách 930 tỷ nhân dân tệ trong cùng kỳ năm 2020 và chỉ bằng một phần ba so với năm 2019, theo tính toán của Bloomberg về dữ liệu chính thức.

Tại cuộc họp hôm thứ Hai (26/4), Thủ tướng Lý Khắc Cường yêu cầu chính quyền địa phương không nới lỏng kỷ luật ngân sách vì thu nhập doanh thu phục hồi nhanh chóng. Ông nói: “Sức mạnh tài khóa địa phương vẫn còn khá căng trong năm nay” do chính phủ đã hạ mục tiêu tỷ lệ thâm hụt hàng năm và không phát hành bất kỳ trái phiếu chính phủ đặc biệt nào.

Các nhà kinh tế của China International Capital Corp cho biết doanh số bán trái phiếu cơ sở hạ tầng chậm hơn là một lực cản đối với chi tiêu chính phủ và nhu cầu trong nước, và Nomura Holdings Inc. cho biết tăng trưởng đầu tư tài sản cố định sẽ tiếp tục giảm bớt.

Theo báo cáo của các nhà phân tích tại Gavekal Dragonomics, ngay cả việc phát hành trái phiếu chậm lại ở mức khiêm tốn cũng có nghĩa là đầu tư vào các công trình công cộng sẽ tăng trưởng rất chậm vào năm 2021. Họ viết: “Hỗ trợ tài chính chính thức giảm, cùng với chu kỳ tín dụng chậm lại, cho thấy mức độ cấp bách chính trị ít hơn nhiều để hỗ trợ tăng trưởng và ưu tiên cao hơn đối với việc củng cố tài chính công”.

Duy Anh