Nguyên thủ 3 siêu cường gạt sự khác biệt sang một bên cho hội nghị thượng đỉnh về khí hậu

Căng thẳng leo thang với Mỹ sẽ không ngăn được Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Vladimir Putin tham gia cùng Tổng thống Joe Biden để giải quyết vấn đề nhiệt độ toàn cầu tăng vào cuối ngày thứ Năm, khi các nhà lãnh đạo từ 40 quốc gia thải ra 80% lượng khí nhà kính toàn cầu triệu tập hội nghị thượng đỉnh về khí hậu.

Tổng thống Mỹ sẽ chủ trì cuộc họp vào Ngày Trái đất, sau một tháng leo thang về ngoại giao và hùng biện với Trung Quốc và Nga. Thủ tướng Narendra Modi của Ấn Độ và Yoshihide Suga của Nhật Bản cũng sẽ tham dự, đưa ra danh sách 5 quốc gia phát thải carbon dioxide hàng đầu thế giới.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã coi hội nghị thượng đỉnh là một cuộc kiểm tra các mục tiêu của Thỏa thuận Paris, “được thiết kế để tăng cơ hội đạt được các kết quả có ý nghĩa về hành động khí hậu toàn cầu tại COP26” – hội nghị về biến đổi khí hậu vào tháng 11 ở Glasgow, Scotland.

Để đối phó với biến đổi khí hậu, Tổng thống Biden dự kiến ​​sẽ công bố mục tiêu giảm khí thải của Mỹ cao hơn, được chốt ở mức giảm khoảng 50% so với mức năm 2005 vào năm 2030, gấp đôi mục tiêu thời Obama, theo nhiều phương tiện truyền thông Mỹ. Thông báo này sẽ là cơ hội quan trọng để Mỹ tiến hành cuộc đàm phán về khí hậu, vốn bị trì hoãn bởi việc Donald Trump rút khỏi Thỏa thuận Paris.

Theo Eurasia Group, “Việc áp dụng một mục tiêu như vậy sẽ giúp Mỹ có một chút thời gian với các đối tác có vấn đề với Mỹ đang cố gắng gây ảnh hưởng đến những người khác mà không có mục tiêu đó”.

Thời báo Hoàn cầu (cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc) viết rằng: Bắc Kinh sẽ không phải là một bên tham gia thụ động vì họ có chương trình nghị sự và lộ trình riêng trong việc theo đuổi các mục tiêu khí hậu. Dư luận tích cực đối với hội nghị thượng đỉnh về khí hậu đã khuyến khích ông Tập chấp nhận lời mời của Biden.

Ông Tập phát biểu tại Diễn đàn Bác Ngao về Châu Á, một hội nghị thường niên về các vấn đề quốc tế thường niên vào hôm thứ Ba gần đây, ông Tập đã đưa ra những lời lẽ sắc bén dường như nhắm thẳng vào Mỹ “Chúng ta không được để các quy tắc do một hoặc một số quốc gia đặt ra đối với người khác”.

Ông Tập nói thêm, các quốc gia nên hạn chế việc “chỉ trích người khác hoặc can thiệp vào công việc nội bộ của người khác”. Bắc Kinh đã phải đối mặt với các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ áp đặt vào tháng trước đối với các quan chức Trung Quốc vì dính líu đến các vụ vi phạm nhân quyền đối với người thiểu số Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương.

Tương tự, Nga đã bị trừng phạt vào 32 quan chức và tổ chức vào tuần trước vì những nỗ lực can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2020 của Mỹ, bao gồm cả việc hack SolarWinds, một nhà thầu CNTT của chính phủ. Mười nhà ngoại giao Mỹ đã bị trục xuất khỏi Nga để trả đũa. Mặc dù vậy, Biden đã tìm kiếm một cuộc gặp với Putin vào mùa hè này, và Điện Kremlin xác nhận việc Putin tham dự hội nghị thượng đỉnh về khí hậu hôm thứ Năm.

Petrostate Nga đã tụt hậu về hành động khí hậu, xếp thứ 73 trên Chỉ số Tương lai Xanh của MIT Technology Review, một bảng xếp hạng về các chính sách khí hậu của 76 nền kinh tế tiên tiến. Điểm số của Nga bị hạ thấp do phụ thuộc quá nhiều vào dầu khí trong kế hoạch năng lượng của nước này và thiếu chính sách toàn diện để chống lại biến đổi khí hậu.

Putin sẽ không có tuyên bố mới về khí hậu vào thứ Năm. Tháng trước, Bắc Kinh đã công bố các mục tiêu mới về khử cacbon như một phần của kế hoạch kinh tế 5 năm, phù hợp với cam kết của ông Tập rằng cường độ cacbon của Trung Quốc sẽ đạt đỉnh vào năm 2030 và đạt mức trung lập vào năm 2060.

Hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo khí hậu có thể tạo động lực cho các cường quốc kinh tế ở Châu Á – Thái Bình Dương cam kết nhiều hơn nữa.

Trước cuộc họp, Thủ tướng Australia Scott Morrison hôm thứ Tư đã công bố khoản đầu tư trị giá 417 triệu đô la vào lĩnh vực thu giữ và lưu trữ carbon và các trung tâm hydro trong khu vực. Chính phủ của Morrison đã bị chỉ trích vì do dự hành động đối với biến đổi khí hậu, đặc biệt là trong việc kiềm chế ngành công nghiệp than của Australia.

Trong khi đó, Nhật Bản vẫn chưa rút tiền tài trợ công cho các nhà máy điện than ở nước ngoài, và “Thỏa thuận mới xanh” của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã không đặt ra mục tiêu giảm phát thải hàng năm.

Nhóm Eurasia viết: “Hỗ trợ đầu tư nước ngoài, viện trợ kinh tế và quan hệ thương mại của Hoa Kỳ sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích các quốc gia liên kết phía sau Hoa Kỳ trong nỗ lực khí hậu và phần lớn sẽ được sử dụng để củng cố một liên minh thiện chí”.

John Kerry – đặc phái viên về khí hậu của Biden, ám chỉ sự sắp xếp như vậy sẽ giúp Ấn Độ, quốc gia phát thải lớn thứ ba, đạt được mục tiêu năng lượng tái tạo 450 gigawatt vào năm 2030, gấp khoảng 5 lần mức hiện tại.

“Nó sẽ rất khó khăn và chúng tôi sẽ hợp tác với Ấn Độ trong mối quan hệ đối tác để giúp điều này xảy ra và mang lại tài chính”, ông Kerry nói với các phóng viên tại Seoul vào tuần trước.

Chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi đã không cam kết thời hạn phát thải ròng bằng không, mặc dù sự nổi lên của Ấn Độ như một điểm đến thay thế cho Trung Quốc có tiềm năng như một hình mẫu cho sản xuất bền vững.

Một tuyên bố từ văn phòng của Thủ tướng Modi nhấn mạnh việc gắn kết hành động khí hậu “với phát triển kinh tế đồng đều và bền vững, đồng thời tôn trọng hoàn cảnh quốc gia và các ưu tiên phát triển bền vững” tại cuộc họp.

Theo S&P Global Ratings, Bắc Kinh có thể làm nhiều hơn nữa để đẩy nhanh con đường đạt mức 0 ròng vào năm 2060.

Shaun Roache, nhà kinh tế trưởng khu vực Châu Á – Thái Bình Dương tại S&P Global Ratings viết: “Tham vọng về khí hậu của Trung Quốc đang bị kìm hãm bởi nỗ lực đạt được an ninh chuỗi cung ứng trong các lĩnh vực chiến lược, bao gồm năng lượng và công nghệ”.

Anh Đức