Gập ghềnh con đường đưa Mobile Money trở thành ứng dụng thanh toán thu hút người dùng
Sau khi Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 136/QĐ-TTG cho phép thử nghiệm Mobile-Money trong thời gian 2 năm, Cục Viễn thông (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã ráo riết yêu cầu các doanh nghiệp đẩy nhanh thí điểm các hoạt động thanh toán bằng tài khoản viễn thông Mobile-Money nhằm phục vụ nhu cầu của người dân, góp phần thúc đẩy quá trình thanh toán điện tử, tiến tới xây dựng thành công chính phủ số.
Trong số ba nhà mạng lớn nhất thị trường viễn thông Việt Nam hiện nay, Viettel có nhiều khả năng dẫn đầu cuộc đua. Không chỉ chuẩn bị trước hạ tầng và nguồn lực đáp ứng toàn diện các yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, Tập đoàn này cũng đã triển khai thử nghiệm thành công Mobile Money cho 40.000 khách hàng nội bộ, sẵn sàng cung cấp dịch vụ tới 100% khách hàng Viettel. Ngoài ra Viettel cũng đã triển khai Mobile Money tại 6 thị trường nước ngoài nên cách thức vận hành, chi phí, nhân lực đều đã được tính toán kĩ lưỡng.
Cũng như Viettel, hai “ông lớn” VNPT và Mobifone cũng đã sẵn sàng để cung cấp thí điểm Mobile Money. Cụ thể VNPT đã xây dựng được hệ sinh thái tài chính số khi nền tảng VNPT Pay đã có gần 50.000 điểm chấp nhận thanh toán. Tập đoàn cũng đã thử nghiệm và sẵn sàng về hạ tầng, kỹ thuật, chỉ cần được cấp phép là VNPT sẽ cung cấp dịch vụ Mobile-Money cho người dùng ngay.
Về phía Mobifone cũng đang hoàn tất những thủ tục cuối cùng nộp hồ sơ cho dịch vụ Mobile-Money để có thể bắt tay vào triển khai trong thời gian sớm nhất. Đơn vị này cũng đã được cấp giấy phép trung gian thanh toán – điều kiện tối quan trọng để làm Mobile Money và đã sẵn sàng tâm thế bước chân vào lĩnh vực đầy hứa hẹn này
Có thể thấy với hơn 124 triệu thuê bao di dộng hiện nay, dư địa phát triển cho các doanh nghiệp viễn thông còn rất dồi dào, góp phần tăng thêm doanh thu đặt trong bối cảnh doanh thu từ các hoạt động cốt lõi như cước viễn thông, dữ liệu đã đến giai đoạn khó tăng trưởng. Tuy nhiên một khi đã quyết định tham gia sâu hơn vào lĩnh vực công nghệ tài chính, doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với không ít thách thức.
Thách thức đầu tiên chính là việc xác thực khách hàng, trong đó sim “rác” là một bài toán nan giải. Với Mobile Money, mỗi khách hàng chỉ được mở một tài khoản thanh toán theo SIM chính chủ tại một nhà mạng. Để chuẩn bị cho việc phát triển Mobile Money, 2 năm qua các cơ quan quản lý và nhà mạng đã ráo riết vào cuộc xử lý nạn SIM rác, cuộc gọi, tin nhắn rác. Tuy nhiên cho đến nay tại một số khu vực vẫn còn tình trạng bày bán SIM kích hoạt sẵn, SIM chưa đúng thông tin…và nếu không sớm xử lý sẽ gây nên những tác động khôn lường về sau này, như báo cáo của Viện Đào tạo và Nghiên cứu Ngân hàng BIDV: “Nếu việc định danh khách hàng, quản lý SIM rác và giao dịch ẩn danh không được thực hiện chặt chẽ, Mobile Money có thể là kênh để rửa giao dịch, ảnh hưởng đến công tác phòng chống rửa tiền”.
Thách thức thứ hai đến từ bài toán quản lý các điểm giao dịch. Theo lãnh đạo một doanh nghiệp ví điện tử có thị phần lớn tại Việt Nam hiện nay, để nâng cao hiệu quả hoạt động, các nhà mạng cũng cần giải bài toán làm thế nào hạ thấp chi phí nộp tiền vào tài khoản Mobile Money qua các điểm giao dịch. “Khi nạp tiền mặt tại điểm giao dịch sẽ phát sinh chi phí quầy, két, bảo vệ, độ trễ của dòng tiền…nên nhiệm vụ của các nhà mạng là làm sao hạ chi phí nạp tiền mặt vào Mobile Money thấp hơn so với thẻ cào. Nhà mạng luôn coi hàng chục nghìn điểm giao dịch của mình là lợi thế sẵn có nhưng nếu không quản lý chặt chẽ, xây dựng được quy trình đồng bộ, training nhân viên chuẩn chỉ, đây có thể lập tức trở thành điểm yếu, gót chân achilles, nhất là tại các khu vực vùng sâu, vùng xa…” – vị lãnh đạo này cảnh báo
Một rào cản nữa là các nhà mạng được phép làm Mobile Money trong bối cảnh các hình thức thanh toán trực tuyến, ví điện tử đã phát triển mạnh trên thị trường và cơ chế thí điểm hiện tại có nhiều rào cản.
Có thể thấy ngoài lợi thế không cần tài khoản ngân hàng thì Mobile Money không có ưu điểm nào vượt trội so với ví điện tử. Theo ghi nhận các các khách hàng, hạn mức 10 triệu đồng/tháng cho một tài khoản Mobile Money trong 2 năm thí điểm là quá ít ỏi, khó làm thoả mãn nhu cầu mua sắm thanh toán không tiền mặt ngày càng tăng cao của giới trẻ thành thị. Ngoài ra việc không thể chuyển khoản khác nhà mạng cũng bị xem là một bất lợi của loại hình thành toán này so với ví điện tử
Tuy nhiên người dùng Việt thường không trung thành với một ứng dụng, có thể lập tức chuyển sang những ứng dụng mới ra đời với những ưu đãi hấp dẫn hơn. Nếu quyết tâm chi mạnh trong cuộc đua tốn kém này, các nhà mạng vẫn có thể biến Mobile Money thành một nhân tố hấp dẫn, tiếp sức thêm cho thị trường thanh toán điện tử Việt Nam.
Quang Thanh
