Iran âm thầm xuất khẩu dầu cho Trung Quốc bất chấp trừng phạt
Iran đã âm thầm chuyển lượng dầu thô kỷ lục cho khách hàng hàng đầu của họ là Trung Quốc trong những tháng gần đây, trong khi các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ đã bổ sung dầu Iran vào kế hoạch nhập khẩu hàng năm của họ với giả định rằng các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với nhà cung cấp OPEC này sẽ sớm được nới lỏng, theo sáu nguồn tin trong ngành và dữ liệu của Refinitiv.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tìm cách khôi phục các cuộc đàm phán với Iran về một thỏa thuận hạt nhân bị cựu Tổng thống Donald Trump từ bỏ vào năm 2018, mặc dù các biện pháp kinh tế khắt khe vẫn được áp dụng mà Tehran khẳng định cần được dỡ bỏ trước khi các cuộc đàm phán tiếp tục.
Các nguồn tin giấu tên cho biết Công ty Dầu mỏ Quốc gia Iran (NIOC) đã bắt đầu tiếp cận với các khách hàng trên khắp châu Á để đánh giá nhu cầu tiềm năng đối với dầu thô của mình. Các biện pháp trừng phạt đã khiến xuất khẩu của Iran sang Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và Hàn Quốc giảm mạnh kể từ cuối năm 2018.
Các biện pháp đó và việc cắt giảm sản lượng của các nhà sản xuất OPEC +, đã khiến nguồn cung dầu thô Trung Đông ở châu Á giảm. Châu Á nhập khẩu hơn một nửa lượng dầu thô từ Trung Đông.
Nguồn cung dầu từ Iran cung cấp cho Ấn Độ, nhà nhập khẩu dầu thô lớn thứ ba thế giới, có thể làm giảm nhu cầu đối với hàng hóa giao ngay, vốn đã tăng gần đây sau khi Iraq cắt giảm nguồn cung và Kuwait giảm thời hạn của một số hợp đồng.
Một quan chức chính phủ cho biết Ấn Độ, quốc gia đang bị ảnh hưởng bởi sự tăng giá gần đây của dầu thô toàn cầu, dự kiến nguồn cung của Iran sẽ quay trở lại thị trường trong vòng 3 đến 4 tháng. Một nhà tinh chế khác của Ấn Độ cho biết họ đã được các quan chức NIOC cho biết rằng một thỏa thuận chính thức về nguồn cung dầu thô sẽ được ký kết sau cuộc bầu cử của Iran vào tháng 6.
NIOC cũng đã tiếp cận với các khách hàng châu Á khác. “Gần đây NIOC đã gọi cho chúng tôi, hỏi về nhu cầu,” một thương nhân tại một nhà máy lọc dầu ở Đông Á cho biết. “Có vẻ như Iran đã sẵn sàng quay trở lại thị trường.”
Một nguồn tin khác cho biết các cuộc đàm phán chỉ là “khởi đầu” và NIOC muốn biết liệu công ty có tiếp tục mua dầu của Iran hay không. Các nguồn tin từ chối nêu tên vì tính nhạy cảm của vấn đề. Không giống như Ấn Độ, Trung Quốc chưa bao giờ hoàn toàn ngừng nhập khẩu dầu của Iran. Iran đã chuyển khoảng 17,8 triệu tấn (306.000 thùng / ngày) dầu thô vào Trung Quốc trong 14 tháng qua, với khối lượng đạt mức kỷ lục trong tháng 1 và tháng 2, theo Refinitiv Oil Research. Trong số này, khoảng 75% là dầu nhập khẩu “gián tiếp” được xác định là dầu từ Oman, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất hoặc Malaysia, vào Trung Quốc chủ yếu qua các cảng ở phía đông tỉnh Sơn Đông, nơi có hầu hết các nhà máy lọc dầu độc lập của Trung Quốc, hoặc cảng Yingkou ở tỉnh Liêu Ninh. 25% hàng nhập khẩu còn lại được đánh dấu là giao dịch mua chính thức cho Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược của Trung Quốc, Refinitiv cho biết, vì Bắc Kinh duy trì một lượng mua nhỏ bất chấp các lệnh trừng phạt của Mỹ.
Người phát ngôn của Văn phòng Bộ Ngoại giao Trung Quốc không bình luận về các giao dịch dầu mỏ, nhưng cho biết: “Iran là một quốc gia thân thiện với Trung Quốc và hai quốc gia đã duy trì trao đổi và hợp tác bình thường. Sự hợp tác giữa Trung Quốc và Iran trong khuôn khổ luật pháp quốc tế là hợp lý và chính đáng, và đáng được tôn trọng và bảo vệ ”. Các thương nhân cho biết, lượng nhập khẩu kỷ lục đã ảnh hưởng đến giá cả đối với các loại dầu cạnh tranh từ các nhà sản xuất Trung Đông khác. Một nguồn tin thương mại khác cho biết: “Mặc dù có vẻ như lệnh trừng phạt sẽ không sớm được dỡ bỏ bất cứ lúc nào, nhưng Iran đã nổi lên trở lại”.
Văn Bảo
