Saudi Arabia nên là ‘đối tác’ trong thỏa thuận hạt nhân tương lai với Iran

Theo Bộ trưởng Ngoại giao Saudi Arabia Faisal bin Farhan Al-Saud phát biểu với CNBC rằng Saudi Arabia nên là một phần của bất kỳ cuộc đàm phán tiềm năng nào giữa chính quyền sắp tới của Mỹ và Iran về một thỏa thuận hạt nhân mới.

Saudi Arabia đã tìm cách hợp tác với chính quyền Mỹ về một thỏa thuận mới tiềm năng, thỏa thuận này không chỉ hạn chế các hoạt động hạt nhân của Iran mà còn tìm cách đối phó với “hoạt động xấu trong khu vực”.

Ông nói rằng một hiệp định như vậy có thể được gọi là “JCPOA ++”. JCPOA, hay Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung, là một thỏa thuận năm 2015 giữa Iran và các cường quốc trên thế giới nhằm hạn chế tham vọng hạt nhân của nước này để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Thỏa thuận ban đầu được ký bởi 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc – Trung Quốc, Pháp, Nga, Anh và Mỹ, cùng với Đức.

Al-Saud tin rằng một thỏa thuận như vậy có thể đi xa hơn nữa, nói rằng thỏa thuận “JCPOA ++” cũng có thể tìm cách xử lý việc Iran được cho là là “cung cấp vũ trang cho các tay súng, cho dù đó là Houthis ở Yemen, hoặc một số nhóm nhất định ở Iraq hoặc ở Syria, hoặc Lebanon , và thậm chí hơn thế nữa. Và tất nhiên là cả các chương trình tên lửa đạn đạo và các chương trình vũ khí khác của họ, mà (họ) tiếp tục sử dụng để lan rộng khắp khu vực”.

CNBC đã liên hệ với các quan chức Iran để phản hồi về bình luận của Al Saud và vẫn chưa nhận được phản hồi.

Ngoại trưởng Saudi Arabia nhấn mạnh mối quan hệ đối tác lâu dài mà đất nước của ông có với Mỹ và ông sẽ làm việc với bất kỳ chính quyền nào. Tuy nhiên, Al-Saud nhắc lại rằng nếu tổng thống sắp tới muốn tái giao kết với Iran, thì Saudi Arabia nên là một “đối tác trong các cuộc thảo luận đó”.

Cạnh tranh khu vực

Các nước láng giềng Saudi Arabia và Iran đang bị kẹt trong cuộc cạnh tranh kéo dài hàng thập kỷ để giành vị trí thống trị khu vực. Saudi Arabia là quốc gia có đa số người Sunni trong khi Iran là nơi có đa số người Hồi giáo dòng Shia.

Trump dựa vào các đồng minh vùng Vịnh là Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất trong nhiệm kỳ của mình, trong khi người tiền nhiệm của ông, Barack Obama, tìm cách bình thường hóa quan hệ với Iran và tạo ra thỏa thuận hạt nhân. Việc Trump rút khỏi JCPOA đã được các đồng minh của Mỹ ở Vùng Vịnh hoan nghênh và được nhiều người coi là sự thay đổi chính sách của Hoa Kỳ trong khu vực.

Tuy nhiên, thái độ của Mỹ đối với Iran có thể thay đổi với một chính quyền sắp tới. Tổng thống đắc cử Joe Biden hy vọng sẽ tái can dự với Iran tại Nhà Trắng và tái gia nhập thỏa thuận hạt nhân là ưu tiên hàng đầu của chính quyền sắp tới của ông. Chính quyền Trump sẽ trừng phạt Iran hơn nữa khi nhiệm kỳ tổng thống của ông kết thúc, điều này có thể khiến mối quan hệ của Biden với Iran trở nên khó khăn hơn. Trong khi đó, mối quan hệ của chính quyền mới với Saudi Arabia có thể khó dự đoán hơn.