Trung Quốc mong muốn bớt phụ thuộc vào Mỹ – Nói dễ hơn làm

Trung Quốc mong muốn chống lại Mỹ bằng cách tăng cường năng lực công nghệ và trở nên tự túc hơn. Đây là điều “nói dễ hơn làm”.

Bắc Kinh đã vạch ra mục tiêu độc lập hơn về kinh tế trong tuần này khi Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc đưa ra Kế hoạch 5 năm mới nhất. Kế hoạch lần thứ 14 sẽ bao gồm từ năm 2021 đến năm 2025, và là chìa khóa để thiết lập chương trình nghị sự chính trị và kinh tế của đất nước.

Nội dung đầy đủ của kế hoạch có thể không được công bố trong nhiều tháng tới, nhưng một tuyên bố được công bố hôm thứ Năm nói rằng Trung Quốc muốn tập trung vào sự tự chủ về kinh tế và độc lập về công nghệ. Làm như vậy sẽ giúp cách ly đất nước khỏi những nỗ lực của Mỹ nhằm hạn chế quyền tiếp cận của họ với các công nghệ quan trọng.

Nội dung chi tiết

Tuyên bố chưa đưa ra bất kỳ mục tiêu cụ thể nào. Nhưng các thông điệp từ Bắc Kinh đang được mọi người theo dõi chặt chẽ ngay bây giờ.

Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới có thể sẽ là cường quốc lớn duy nhất trên thế giới tăng trưởng trong năm nay khi đại dịch COVID-19 ngăn cản sự phát triển ở những nơi khác. Tương lai của Trung Quốc cũng gắn chặt với cuộc chiến thương mại và công nghệ đang nổ ra với Mỹ và căng thẳng giữa hai bên ngày càng trở nên tồi tệ.

Han Wenxiu, một quan chức tài chính cấp cao của Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản cho biết: “Toàn cầu hóa kinh tế hiện đang đối mặt với những cơn gió ngược. Đại dịch, cùng với chủ nghĩa bảo hộ gia tăng, đã làm suy yếu hợp tác kinh tế quốc tế”.

Wang Zhigang, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc đã nhấn mạnh nhu cầu đổi mới trong nước.

Nói dễ hơn làm

Mong muốn đạt được khả năng tự cung tự cấp kinh tế của Trung Quốc không phải là một điều mới. Nhiều Kế hoạch 5 năm của đất nước đã ưu tiên tăng trưởng bền vững và mở rộng ngành công nghiệp trong nước. Và một kế hoạch 10 năm đầy tham vọng gần đây – “Made in China 2025” – đã được tạo ra để thúc đẩy lĩnh vực sản xuất của Trung Quốc vào các lĩnh vực công nghệ tiên tiến hơn.

Tuy nhiên, việc đạt được độc lập về kinh tế có phần nói dễ hơn làm.

Julian Evans-Pritchard, nhà kinh tế cấp cao về Trung Quốc của Capital Economics, viết: “Không có gì đảm bảo rằng những nỗ lực thúc đẩy khả năng tự cung tự cấp trong các lĩnh vực cụ thể sẽ thành công.

Evans-Pritchard chỉ ra rằng những sự kiện không lường trước được có thể làm chệch hướng kế hoạch của Trung Quốc, chẳng hạn như khi bệnh Dịch tả lợn Châu Phi bùng phát đã tàn phá ngành công nghiệp thịt lợn của nước này vào năm ngoái. Căn bệnh này đã xóa sổ một phần ba đàn lợn của Trung Quốc, gây ra tình trạng thiếu hụt khiến Trung Quốc phải nhập khẩu một lượng lớn thịt.

Đối với các lĩnh vực tiên tiến, việc duy trì độc lập với nước ngoài còn khó hơn. Trung Quốc phụ thuộc rất nhiều vào các quốc gia khác về chipset mà họ cần để xây dựng thế hệ công nghệ tiếp theo. Nước này đã nhập khẩu chip trị giá hơn 300 tỷ USD vào năm ngoái, nhiều hơn khoảng 64 tỷ USD so với chi phí dầu thô mà họ chi.

Chiến lược “Made in China 2025” nhằm giúp Trung Quốc giảm bớt sự phụ thuộc đó và bao gồm mục tiêu 40% chip được sản xuất trong nước vào năm 2020. Tỷ lệ đó được cho là sẽ tăng lên 70% vào năm 2025.

Nhưng dường như đất nước này không thể đạt được những mục tiêu đó. Năm ngoái, chưa đến 16% số chip mà Trung Quốc cần được sản xuất trong biên giới nước này, theo một ước tính được IC Insights công bố hồi đầu năm.

Washington và Bắc Kinh đã bị kẹt trong một cuộc chiến leo thang về công nghệ, thương mại và an ninh quốc gia. Căng thẳng chỉ gia tăng trong năm nay khi hai bên đổ lỗi cho nhau vì đại dịch COVID-19 và xung đột ở Hồng Kông và các cáo buộc vi phạm nhân quyền ở Tân Cương.

Hùng Trần