Lũ lụt ở Trung Quốc làm tổn hại nông dân và gây nguy cơ tăng giá lương thực

Vào thời điểm này trong năm, lúa trồng trong trang trại của gia đình Bao Wentao lẽ ra đã sẵn sàng để thu hoạch.

Thay vào đó, lũ lụt lớn đã nhấn chìm những vùng đất rộng lớn ở miền nam Trung Quốc, bao gồm hơn 36 mẫu ruộng lúa mà Bao, 19 tuổi và cha của anh định trồng ở ngôi làng của họ gần Hồ Poyang.

“Mùa màng thất bát hoàn toàn”, Bao nói với CNN Business trong một cuộc phỏng vấn trên ứng dụng mạng xã hội WeChat, đồng thời cho biết thêm rằng gia đình anh đã mất khoảng 200.000 nhân dân tệ (28.000 USD) sản phẩm. “Lúa đã gần chín và chuẩn bị thu hoạch trước lũ. Nhưng bây giờ mọi thứ đã không còn nữa”.

Nước lũ dâng cao đã làm vỡ bờ hồ Poyang ở tỉnh Giang Tây vào tháng trước, phá hủy hàng nghìn mẫu đất nông nghiệp ở nơi được gọi là “vùng đất của cá và lúa”. Lưu vực sông Dương Tử – trong đó bao gồm hồ Poyang và trải dài hơn 3.900 dặm từ Thượng Hải ở phía đông đến biên giới Tây Tạng ở phía tây – chiếm 70% sản lượng gạo của nước này.

Thảm họa này là một tin xấu đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vốn đang ở trong tình trạng mong manh vì đại dịch COVID-19. Cho đến nay, Bắc Kinh đã có thể đảm bảo nguồn cung cấp lương thực bằng cách nhập khẩu một lượng lớn sản phẩm từ các nước khác và bằng cách giải phóng hàng chục triệu tấn từ các nguồn dự trữ chiến lược.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng các biện pháp như vậy chỉ có thể hữu ích trong thời gian ngắn. Mối quan hệ căng thẳng giữa Trung Quốc và phần lớn thế giới phương Tây, và đại dịch COVID-19, có thể khiến việc nhập khẩu nhiều thực phẩm trở nên phức tạp hơn trong tương lai. Trong khi đó, lũ lụt ở Trung Quốc có thể sẽ sớm trở nên tồi tệ hơn: Dự kiến sẽ có lượng mưa lớn trong suốt tháng này, và các quan chức Trung Quốc đã cảnh báo rằng lũ lụt có thể lan rộng hơn về phía bắc, đe dọa đến thu hoạch lúa mì và ngô của nước này.

Các nhà phân tích từ Nomura cho biết trong một ghi chú cuối tháng trước: “Đợt lũ lụt này là một trong những trận tồi tệ nhất kể từ năm 1998 và có thể tồi tệ hơn trong những tuần tới.

An ninh lương thực

Hiện vẫn chưa rõ nguồn cung cấp thực phẩm của Trung Quốc có thể gặp rủi ro như thế nào, vì chính phủ chưa công bố chi tiết cụ thể về tình trạng sản xuất hiện tại.

Theo các nhà phân tích tại Nomura, nếu lũ lụt được kiềm chế vào cuối tháng 8, tăng trưởng GDP nông nghiệp có thể giảm gần một điểm phần trăm trong quý III, tương đương với hơn 1,7 tỷ USD sản lượng nông nghiệp bị mất. Số tiền đó dựa trên những thiệt hại được ghi nhận vào giữa tháng 7/2020 tại bảy tỉnh miền Nam bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề.

Trong khi đó, các nhà phân tích tại công ty môi giới Trung Quốc Shenwan Hongyuan gần đây ước tính rằng Trung Quốc có thể mất 11,2 triệu tấn lương thực so với năm ngoái, do diện tích đất trồng trọt bị thiệt hại vào giữa tháng 7. Con số đó sẽ tương đương với 5% lượng gạo mà Trung Quốc sản xuất.

Các nhà phân tích đã chỉ ra rằng giá ngô đã tăng cao. Giá ngô ở Trung Quốc tháng trước cao hơn 20% so với một năm trước, theo nhà cung cấp dữ liệu SCI của Trung Quốc – mức cao nhất trong 5 năm.

Ngô được sử dụng làm thức ăn cho đàn lợn của Trung Quốc, vốn đang phục hồi trở lại khi nước này kiểm soát được đợt bùng phát dịch tả lợn châu Phi năm ngoái.

Trong khi đó, giá đậu tương cũng tăng vọt. Trong nửa đầu năm 2020, giá đậu tương trong nước đã tăng khoảng 30% so với cuối năm ngoái, theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc. Các nhà phân tích từ Baocheng Futures, một công ty môi giới của Trung Quốc, cho rằng sự gia tăng chủ yếu là do lo ngại về điều kiện thời tiết khắc nghiệt ở các khu vực sản xuất đậu tương và sự không chắc chắn xung quanh quan hệ thương mại Mỹ-Trung.

Phản ứng của Trung Quốc nhằm giữ giá gạo ổn định

Bắc Kinh đã đối phó với cuộc khủng hoảng bằng những nỗ lực nhằm ổn định giá lương thực và thúc đẩy nguồn cung – bao gồm cả việc khai thác nguồn dự trữ lương thực chiến lược.

Hàng chục triệu tấn gạo, ngô và đậu tương đã được Trung tâm Dự trữ Ngũ cốc Trung Quốc và Trung tâm Thương mại Ngũ cốc Quốc gia, hai cơ quan quản lý và bán dự trữ nhà nước, tung ra thị trường trong những tháng gần đây.

Nhờ việc giải phóng lượng dự trữ đó, giá gạo vẫn ổn định. Tuần trước, giá trung bình của một tấn gạo trên toàn quốc là 4.036 nhân dân tệ (580 USD) / tấn, gần bằng một tháng trước, theo dữ liệu từ SCI.

Trung Quốc cũng đang tăng cường nhập khẩu – đặc biệt là từ Mỹ. Bắc Kinh đã cam kết mua hàng tỷ USD hàng hóa của Mỹ như một phần của thỏa thuận đình chiến trong cuộc chiến thương mại đã được thỏa thuận vào tháng 1.

Các nhà phân tích của Tianfeng Securities cho biết thêm trong một báo cáo nghiên cứu gần đây, đại dịch COVID-19 cũng đã khiến một số quốc gia phải tạm ngừng xuất khẩu lương thực, tạo ra nhiều rủi ro hơn cho an ninh lương thực ở Trung Quốc.

Các nhà phân tích đề xuất một số lựa chọn để Trung Quốc tăng sản lượng lương thực, bao gồm cả việc nới lỏng các hạn chế đối với việc sản xuất cây trồng biến đổi gen. Nhưng họ cũng thừa nhận rằng ít nhất trong ngắn hạn, quốc gia này có thể phải nhập khẩu càng nhiều càng tốt trước khi các mối quan hệ thương mại của họ có thể xấu đi.

Ngọc Đỉnh