Đồng bộ triển khai ba giải pháp để giảm giá thịt lợn trong nước

Nguồn cung khan hiếm, dịch tả lợn Châu Phi đang quay trở lại khiến hàng nghìn con lợn bị tiêu hủy trong tháng 6.2020, số lượng lợn nhập khẩu từ Thái Lan về Việt Nam “nhỏ giọt”…đã khiến giá lợn trên thị trường vẫn neo ở mức cao từ 82.000-93.000 đồng/kg.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NNPTNT) Phùng Đức Tiến, đến thời điểm này có khoảng 700 con lợn nhập khẩu từ Thái Lan được giết thịt bán ra thị trường. So với kế hoạch nhập khẩu khoảng 2 triệu con lợn để giết mổ làm thực phẩm nhằm tăng nguồn cung, kéo giá thịt lợn trong nước giảm xuống, thì số lượng 700 con lợn nhập về đã được giết mổ đưa ra thị trường là quá nhỏ. Vì sao số lượng lợn thịt nhập về quá ít, có phải doanh nghiệp (DN) gặp khó khăn trong quá trình kiểm dịch hoặc vận chuyển lợn sống từ Thái Lan về Việt Nam?

Ông Nguyễn Xuân Dương – Quyền Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NNPTNT) cho biết: Việc nhập khẩu lợn sống hoàn toàn do DN chủ động, tự quyết về số lượng, thời gian nhập, Bộ NNPTNT không can thiệp và không gây bất kỳ trở ngại gì cho việc nhập khẩu lợn sống.

Theo ông Nguyễn Xuân Dương, số lượng lợn về chậm bởi phải tuân thủ các thủ tục xét nghiệm dịch bệnh, kiểm dịch động vật rất nghiêm ngặt của cơ quan thú y cả 2 nước. “Chỉ những con lợn âm tính với dịch bệnh mới được xem xét cho phép nhập khẩu” – ông Nguyễn Xuân Dương nói.

Theo các chủ DN nhập khẩu, ban đầu các DN cũng rất kỳ vọng vào việc nhập khẩu thịt lợn, bởi tại thời điểm trước ngày 10.6, giá lợn hơi tại Thái Lan chỉ khoảng 52.000-53.000 đồng/kg. Nhưng sau khi Cục Thú y Thái Lan thông tin về việc Việt Nam nhập khẩu lợn sống của Thái Lan, ngay sau đó 1 tuần giá lợn tại Thái Lan đã tăng liên tục.

“Giá lợn tăng hoàn toàn do yếu tố tâm lý của người chăn nuôi và các thương lái, không phải do tác động của nguồn cung, cũng không phải do chi phí chăn nuôi tăng cao”, ông Phạm Trần Sum – Giám đốc Công ty TNHH Dinh dưỡng quốc tế Việt Đức – một trong 15 doanh nghiệp đăng ký nhập khẩu lợn sống từ Thái Lan về Việt Nam cho biết. Từ mức giá 53.000 đồng, giá lợn tại Thái Lan đã nhanh chóng tăng lên mức 63.000 đồng chỉ trong vòng 10 ngày, rồi sau đó lên mức 65.000-66.000 đồng/kg tùy khu vực.

Cùng với giá lợn tăng là hàng loạt chi phí dịch vụ đi kèm như: Vận chuyển, tắm, cho thuê trang trại… tăng lên. “Bên cạnh đó, còn chi phí hao hụt, tỉ lệ chết, lãi suất ngân hàng, chi phí nuôi cách ly khiến mỗi con lợn nhập về phải đội giá lên khoảng 1,5-1,6 triệu đồng” – ông Phạm Trần Sum cho biết.

Vì khoảng cách giá lợn thịt của Thái Lan và Việt Nam chênh lệch không nhiều, trong khi đó các doanh nghiệp hoạt động đều đề cao vấn đề lợi nhuận, nên việc nhập khẩu lợn thịt về Việt Nam có xu hướng chững lại trong 10 ngày gần đây. Đến thời điểm này, Công ty TNHH Dinh dưỡng quốc tế Việt Đức đã nhập khẩu về 5.000 con lợn giống, nhưng tỉ lệ lợn thịt chiếm số lượng chỉ khoảng 2.000 con.

Công ty TNHH MTV Thương mại, dịch vụ quốc tế Đồng Lợi cũng đã hoàn tất thủ tục nhập khẩu 330 con lợn thịt để giết mổ làm thực phẩm trong đêm 30.6 tại cửa khẩu Lao Bảo. Đây là lô lợn thứ 2 được công ty nhập khẩu về Việt Nam, nâng tổng số lợn nhập khẩu của DN lên gần 1.000 con.

Nhiều DN trong danh sách nhập khẩu lợn thịt từ Thái Lan đến nay vẫn chưa có động thái nhập lợn về theo kế hoạch đăng ký. Trả lời câu hỏi tại sao khoảng 2.500 con lợn thịt được nhập khẩu về, nhưng chỉ mới 700 con được giết mổ đưa ra thị trường, một thương nhân (xin được giấu tên), cho biết: Nhiều DN xin nhập khẩu lợn sống giết thịt nhưng lại nhập nhiều lợn giống, bởi hiện nay chênh lệch giá quá thấp, DN dễ gặp rủi ro. Hàng nghìn con lợn được nhập về, chỉ một số đưa ra giết mổ, số khác được đưa về các trang trại để nuôi tiếp.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, Bộ NNPTNT đã xem xét vấn đề này và làm việc với các DN. “Số lượng lợn thịt sẽ được đẩy mạnh nhập khẩu về Việt Nam trong thời gian tới” – Thứ trưởng Tiến khẳng định.

Tại một cuộc hội thảo về giá cả thị trường mới được tổ chức gần đây, nhiều ý kiến của các chuyên gia kinh tế cho rằng, có sự chi phối giá thịt lợn của các “ông lớn” chăn nuôi như C.P, Dabaco. Thậm chí, có ý kiến còn cho rằng các công ty này “bắt tay” để nâng giá lợn hơi, chi phối thị trường.

Đại diện C.P và Dabaco đều khẳng định: Lượng lợn thịt của cả 15 doanh nghiệp chiếm không đến 35% thị phần, thì số lượng của 1-2 doanh nghiệp không đủ sức để chi phối thị trường. “Mỗi ngày chúng tôi bán ra thị trường không đến 1.000 con lợn thịt, làm sao đủ sức chi phối” – ông Nguyễn Như So, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Tập đoàn Dabco cho biết.

Còn theo đại diện C.P, từ sau Tết Nguyên đán, mỗi ngày C.P đưa ra thị trường từ 15.000-17.000 con lợn thịt, trong khi trước Tết chỉ khoảng 13.000-14.000 con. Giá lợn hơi của C.P bán ra thị trường cũng rẻ nhất trong hệ thống, những con số này chứng minh không có chuyện C.P găm hàng, khống chế số lượng để tạo khan hiếm, thao túng giá lợn hơi trên thị trường.

Lý giải về nguyên nhân nguồn cung thịt lợn giảm, các ý kiến đều cho rằng, việc tái đàn đang gặp nhiều khó khăn bởi dịch tả lợn Châu Phi đang tái phát tại 20 tỉnh, nhiều hộ chăn nuôi dè dặt không dám tái đàn khi giá con giống, thức ăn chăn nuôi tăng cao.

“Nhiều hộ chăn nuôi nhỏ đã bị lợn “ăn mất sổ đỏ”, nay nếu đầu tư, chẳng may dịch tái phát, họ sẽ mất trắng nên rất ít hộ dám tái đàn” – ông Nguyễn Như So thông tin.

Còn theo ông Phạm Trần Sum, nguồn cung thịt lợn thiếu là có thật. DN của ông đang nỗ lực để nhập đủ 22.000 con nái bố mẹ và lợn đực đã đăng ký. Để nhập đủ số lượng lợn giống này, công ty Việt Đức phải bỏ ra khoảng 200 tỉ đồng. Hiện, doanh nghiệp đang đầu tư xây dựng thêm một số trang trại nhằm đảm bảo an toàn sinh học để nhập lợn về tái đàn.

Thứ trưởng Bộ NNPTNT Phùng Đức Tiến cho biết: Cùng các sở ngành có liên quan cũng đã đưa ra nhiều giải pháp đồng bộ để giảm được giá thịt lợn.

Trong đó có 3 giải pháp chính. Thứ nhất tăng đàn, tái đàn bằng cách cho nhập lợn giống, kể cả lợn bố mẹ và cả lợn cụ kỵ về để cân bằng thị trường con giống trong nước.

“Giải pháp tăng đàn, tái đàn là giải pháp tốt nhất, kể cả trước mắt mà cả lâu dài. Nếu như mọi thứ đúng như kế hoạch thì khoảng trong quý IV/2020 sẽ đảm bảo được sản lượng thịt lợn cung cấp cho người tiêu dùng trong nước ở mức tương đối ổn định” – Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.

Duy Sơn