Vị thế trung tâm tài chính của Hong Kong trong tương lai bị giằng xé giữa Washington và Bắc Kinh
Khi Bắc Kinh tiến gần hơn đến việc thực thi luật an ninh gây tranh cãi ở Hong Kong, hiện có ngày càng nhiều câu hỏi về tương lai của thành phố bán tự trị này với vị thế như một trung tâm tài chính toàn cầu. Từng là một con tốt giữa Trung Quốc và Anh, số phận Hong Kong lại một lần nữa nằm ngoài tầm tay của chính mình.
Biện pháp nặng tay này của Trung Quốc về cơ bản vi phạm nguyên tắc Một quốc gia, hai chế độ được đưa ra sau khi thuộc địa cũ này của Anh, từng được Trung Quốc nhượng cho Anh vào năm 1841, được trả lại cho Trung Quốc vào năm 1997. Nguyên tắc này được cho là tồn tại đến năm 2047, cung cấp cho công dân Hong Kong các quyền tự do mà người dân đại lục không có, và cũng tạo ra một đường kết nối đặc biệt cho tài chính quốc tế, biến thành phố này trở thành nơi duy nhất để đồng USD hòa nhập với các doanh nghiệp Trung Quốc theo các tiêu chuẩn tài chính phương Tây.
Bây giờ, “đường kết nối” đó có nguy cơ bị đoản mạch. Để trả đũa đề xuất của Trung Quốc về việc thực thi luật mới, chính phủ Mỹ đã đe dọa sẽ loại bỏ một số miễn trừ chính sách đặc biệt cho phép Hong Kong mà về cơ bản cho Hong Kong hưởng thương mại miễn thuế giữa hai bên và nhiều đặc quyền khác. Có lẽ, điều đáng lo ngại hơn cho trung tâm tài chính là cánh cửa cũng đã được mở cho Kho bạc Mỹ để áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức hoặc doanh nghiệp Trung Quốc ở đó.
Trong khi đó, các quỹ phòng hộ và các nhà đầu tư lớn khác có thể quyết định Hong Kong không còn hưởng quy chế đặc biệt nữa, và sớm muộn họ cũng sẽ phải đối mặt với những hạn chế tương tự về thông tin, vốn và quyền tự do như ở các thành phố khác của Trung Quốc. Trung Quốc nói rằng họ sẽ trả đũa nếu các lệnh trừng phạt của Mỹ được thông qua.
Các nguy cơ đối với Trung Quốc đại lục cũng tăng cao. Hong Kong, dù chỉ chiếm chưa đến 3% GDP Trung Quốc, là nơi thu hút vốn đầu tư nhất của Trung Quốc. Các công ty Trung Quốc, từ các nhà không lồ công nghệ đến một số tổ chức nhà nước lớn nhất của Trung Quốc, đã huy động vốn ở Hong Kong thông qua IPO, trái phiếu hoặc cho vay.
Các thực thể Trung Quốc có thể tự do trao đổi USD và đô la Hong Kong, và họ có thể chuyển tiền sang các nước khác mà hầu như không có giới hạn chính thức, điều mà họ không thể làm ở Trung Quốc.
Charles Li, giám đốc điều hành của sàn giao dịch Hong Kong, thừa nhận rằng thuộc địa cũ đã trở thành một sàn đấu chính trị giữa Bắc Kinh và Washington. Nhưng ông cũng lập luận trong một bài đăng trên blog rằng luật an ninh mới sẽ không có tác động đến các giao dịch tài chính và dòng vốn, và bất kỳ thay đổi nào về tình trạng thương mại sẽ có thể kiểm soát được, vì Hong Kong hầu như không xuất khẩu bất kỳ hàng hóa nào sang Mỹ.
Lựa chọn hạt nhân
Trong số các công cụ mà chính quyền Trump có thể triển khai, một trong những công cụ gây thiệt hại nhất, được một số người đặt tên là lựa chọn hạt nhân, đó là hạn chế quyền tiếp cận của Trung Quốc đối với USD. Làm như vậy sẽ gây ra sự gián đoạn lớn, vì Trung Quốc cần USD để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng và thực hiện hầu hết các hoạt động đầu tư và thương mại ở nước ngoài. Ngay bây giờ, Trung Quốc đang thiếu tiền tệ của Mỹ. Điều này có nghĩa là Trung Quốc đã chi nhiều USD hơn số tiền họ nhận được trong giai đoạn này, một điều chưa xảy ra kể từ năm 2018.
Điều đáng lo ngại đối với Hong Kong là các chính trị gia Mỹ có thể chặn các thực thể Trung Quốc ở đó, đặc biệt là các ngân hàng, tiếp cận hệ thống thanh toán bằng USD, hoặc thậm chí ngăn đồng đô la Hong Kong được trao đổi bằng USD.
Mặc dù chính quyền Hong Kong liên tục tuyên bố rằng thành phố có rất nhiều tiền tệ để vượt qua các lệnh trừng phạt của Mỹ nhưng nhà quản lý quỹ phòng hộ Kyle Bass đã báo cáo thành lập một quỹ để dự phòng chống lại sự bất ổn định của đô la Hong Kong.
Đối với thời điểm hiện nay, lựa chọn hạt nhân dường như không thể xảy ra. Một tính toán sai lầm của Washington, cũng có thể thúc đẩy việc sử dụng đồng nhân dân tệ của Trung Quốc cho các khoản thanh toán quốc tế.
Terence Chong Tai-leung, phó giáo sư kinh tế tại Đại học Hong Kong Trung Quốc cho biết, hiện có rất nhiều ngân hàng Mỹ ở Hong Kong, vì vậy tôi không cho rằng Mỹ sẽ làm tổn thương các công ty của mình vì mục đích trừng phạt Trung Quốc. Tình hình lần này khác với khi áp đặt lệnh trừng phạt tài chính đối với Iran, vì Mỹ không có nhiều hoạt động ở Iran như ở Hong Kong và đại lục.
Ngọc Đỉnh
