Chuyên gia WB hiến kế giúp Việt Nam duy trì tăng trưởng có chất lượng cao

Được công bố đúng vào thời điểm Chính phủ Việt Nam đang xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm (2021-2030) và Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm (2021-2025), báo cáo “Việt Nam Năng động: Tạo nền tảng cho nền kinh tế thu nhập cao” của Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam nhanh chóng thu hút sự chú ý với các khuyến nghị về mặt chính sách nhằm đưa Việt Nam trở thành nền kinh tế có thu nhập cao vào năm 2045

Ông Ousmane Dionem – Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam cho biết Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong công cuộc dựng xây và kiến thiết đất nước. Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại, quốc gia này đang trong giai đoạn mang tính bước ngoặt khi các động lực tăng trưởng truyền thống đang dần suy yếu. Để vươn lên trở thành nền kinh tế có thu nhập cao vào năm 2045 đòi hỏi trong chặng đường 10 năm tới, sự tăng trưởng năng suất phải giữ vị trí then chốt trong mô hình phát triển kinh tế của Việt Nam. Điều này đồng nghĩa với việc đất nước hình chữ S phải có quyết sách và những hoạch định mang tính chiến lược để đạt mục tiêu phát triển cả trên phương diện tốc độ lẫn chất lượng.

Còn theo ông Robyn Mudie – Đại sứ Australia tại Việt Nam, cam kết cải cách kinh tế quyết liệt chính là nhân tố quan trọng đưa đến những thành tựu phát triển nổi bật của Việt Nam. Chính phủ Australia rất tự hào khi được đồng hành và hỗ trợ cho báo cáo “Việt Nam Năng động: Tạo nền tảng cho nền kinh tế thu nhập cao” của WB, qua đó hiến kế giúp Việt Nam có thể khai thác cải cách nâng cao năng suất, cải thiện cả chất lượng và tính công bằng cho sự phát triển kinh tế trong tương lai của mình.

Theo các chuyên gia WB, mô hình phát triển dựa vào năng suất, kết hợp đổi mới, sáng tạo với phát triển cân bằng, phân bổ hiệu quả vốn tư nhân và nhà nước, vốn nhân lực và vốn tự nhiên sẽ là yếu tố then chốt để Việt Nam đạt được mục tiêu trở thành nền kinh tế có thu nhập cao vào năm 2045.

Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại, một số động lực cho sự tăng trưởng chính của Việt Nam đang giảm xuống. Lợi thế từ dân số vàng đang mất đi, trong bối cảnh thương mại toàn cầu lại đang suy giảm.

Ngoài ra, Việt Nam cũng phải đối mặt với những thách thức khác ngày một gia tăng như ô nhiễm môi trường, sự gia tăng của tự động hóa…và cuộc khủng hoảng Covid-19 có thể thúc đẩy gia tăng những thách thức này.

Trong bối cảnh đó, để tiếp tục duy trì sự tăng trưởng có chất lượng cao, các chuyên gia WB khuyến nghị Việt Nam cần tập trung củng cố các tài sản sản xuất, trong đó ưu tiên doanh nghiệp năng động, khuyến khích cạnh tranh, tạo điều kiện cho doanh nghiệp dễ dàng gia nhập và rời thị trường để đảm bảo nguồn lực được đưa đến những công ty sáng tạo, hiệu quả nhất. Điều này chỉ có thể xảy ra trong một môi trường kinh doanh thuận lợi, doanh nghiệp được đảm bảo khả năng tiếp cận tài chính, quy định pháp lý minh bạch, được pháp luật bảo vệ.

Về cơ sở hạ tầng hiệu quả, Việt Nam đã xây dựng rất nhiều công trình cơ sở hạ tầng. Nhưng hiện nay Chính phủ Việt Nam cần nâng cao hiệu quả, tính bền vững của dịch vụ hạ tầng, đặc biệt trong việc huy động tài chính, vận hành và bảo trì.

Về lao động có tay nghề cao và cơ hội cho tất cả mọi người, WB cho biết mặc dù Việt Nam có thứ hạng cao về giáo dục phổ thông nhưng một mô hình tăng trưởng dựa vào năng suất thì cần có sự nâng cao chất lượng giáo dục đại học, các chương trình đào tạo kỹ thuật, dạy nghề. Đồng thời cần trao nhiều cơ hội hơn nữa cho những người đang đối mặt với các rào cản gia nhập thị trường lao động, trong đó có dân tộc thiểu số nhằm thúc đẩy công bằng xã hội và tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh già hóa dân số và lực lượng lao động giảm.

Về kinh tế xanh, để phát triển bền vững, các chuyên gia WB khuyến nghị Việt Nam cần quản lý hiệu quả hơn các nguồn tài nguyên không tái tạo như đất, rừng và nước; kiểm soát ô nhiễm chặt chẽ hơn, đặc biệt ở các trung tâm đô thị lớn; giảm thiểu và thích ứng với các tác động của biến đổi khí hậu.

Minh Anh