Cho phép xuất khẩu gạo có kiểm soát kể từ ngày 1/5/2020
Đây là chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại cuộc họp của Thường trực Chính phủ xoay quanh vấn đề xuất khẩu gạo. Cuộc họp trực tuyến này có sự tham dự của các Bộ, ngành liên quan, lãnh đạo 13 tỉnh ĐBSCL, các tập đoàn, tổng công ty lương thực lớn.
Báo cáo tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết năm 2020 ước cả nước sản xuất được 43,5 triệu tấn thóc; sau khi trừ đi nhu cầu tiêu dùng và dự trữ còn dư khoảng 13,54 triệu tấn thóc để xuất khẩu, tương đương khoảng 6,5-6,7 triệu tấn gạo.
Căn cứ bối cảnh trong nước và ngoài nước, Chính phủ đã xét mục tiêu giãn tiến độ xuất khẩu gạo để bảo đảm an ninh lương thực quốc gia trong thời điểm khó khăn nhất đã đạt được. Trên cơ sở những số liệu đã được xác thực của các Bộ, ngành về tình hình sản xuất, dự trù và thị trường quốc tế, Bộ Công Thương và các Bộ, ngành thống nhất kiến nghị Thủ tướng kể từ ngày 1/5/2020 cho phép thực hiện xuất khẩu gạo trở lại có kiểm soát theo đúng tinh thần Nghị định số 107/2018/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo, đảm bảo tiêu thụ hết lúa gạo cho nông dân. “Ngay bây giờ nếu chúng ta không tranh thủ điều kiện thuận lợi về thị trường để tổ chức xuất khẩu thì sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân, các doanh nghiệp và các địa phương” – Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.
Phát biểu kết luận cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đồng ý với đề xuất của Bộ Công Thương về phương án điều hành xuất khẩu gạo từ tháng 5/2020. Theo đó, từ 1/5/2020 cho phép hoạt động xuất khẩu gạo được trở lại bình thường, tiếp tục thực hiện theo quy định tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP của Chính phủ và thực hiện nghiêm yêu cầu chỉ xuất khẩu gạo qua cửa khẩu quốc tế (cả đường bộ, đường sắt, đường biển, đường thủy lẫn đường hàng không).
Người đứng đầu Chính phủ giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan chỉ đạo tạo mọi điều kiện cho xuất khẩu gạo trong tháng 5, 6 và các tháng tiếp theo, bảo đảm quyền lợi cho người sản xuất và doanh nghiệp. Bộ Công Thương có trách nhiệm đôn đốc các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo phải tuân thủ nghiêm quy định tại Nghị định 107/2018/NĐ-CP, duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu tương đương 5% số lượng gạo đã xuất khẩu trong 6 tháng trước đó và cam kết sẽ cung cấp ngay ra thị trường trong nước nếu được Chính phủ yêu cầu. Đồng thời đề nghị 20 thương nhân xuất khẩu gạo lớn nhất ký thỏa thuận với ít nhất là 1 hệ thống siêu thị về việc bảo đảm cung cấp lượng dự trữ lưu thông 5% khi được yêu cầu. Trường hợp thương nhân không thực hiện, cho phép Bộ Công Thương thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo. Thủ tướng cũng giao Bộ Công Thương chủ trì phối hợp với các bộ liên quan theo dõi thường xuyên tình hình sản xuất, tiêu thụ, dự trữ, xuất khẩu; nếu xuất khẩu gạo ảnh hưởng đến an ninh lương thực quốc gia thì báo cáo ngay Thủ tướng để có biện pháp xử lý phù hợp.
Về phía Bộ Tài chính, Thủ tướng giao cơ quan này tổ chức rà soát khó khăn, vướng mắc về cơ chế chính sách và thực hiện đấu thầu mua đủ gạo dự trữ quốc gia để có giải pháp phù hợp; đồng thời chỉ đạo Tổng cục Hải quan tạo mọi điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu gạo.
Thủ tướng cũng yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các Sở Công Thương tăng cường công tác đôn đốc, giám sát, kiểm tra việc duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu tương đương 5% của các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo trên địa bàn, đồng thời chịu trách nhiệm toàn diện trước Thủ tướng về vấn đề này. Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, các Bộ: Công Thương, Tài chính, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an có trách nhiệm chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm hành vi buôn lậu gạo qua biên giới.
Xuân An
