“Khát” ngoại tệ, các ngân hàng đồng loạt phát hành trái phiếu quốc tế

Để có nguồn ngoại tệ đáp ứng nhu cầu vay vốn của khách hàng, từ đầu năm đến nay các ngân hàng trong nước đua nhau phát hành trái phiếu quốc tế với khối lượng khá lớn.

Mới đây Ngân hàng Thương mại CP Đông Nam Á (SeABank) đã thông báo lấy ý kiến cổ đông về phương án phát hành trái phiếu ra thị trường quốc tế. Cụ thể SeABank lên phương án phát hành dự kiến tối đa không quá 400 triệu USD (khoảng 9.300 tỷ VND) trái phiếu quốc tế không chuyển đổi, không có tài sản đảm bảo và không kèm theo chứng quyền.

Mệnh giá trái phiếu là 1.000 USD hoặc bội số của 1.000 USD. Lãi suất và kỳ hạn tối đa đến 5 năm do tổng giám đốc ngân hàng quyết định tại thời điểm phát hành. Thời gian phát hành dự kiến trong năm 2019 hoặc theo thời gian cụ thể mà Hội đồng quản trị quyết định. Việc phát hành trái phiếu quốc tế bằng ngoại tệ kỳ vọng sẽ giúp SeABank cải thiện cơ cấu kỳ hạn giữa tài sản nợ và tài sản có tốt hơn, giảm thiểu rủi ro kỳ hạn, lãi suất đồng thời nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

Đáng chú ý từ đầu năm đến nay, SeABank cũng đã phát hành khoảng 5.166 tỷ đồng trái phiếu trong nước kỳ hạn từ 7-10 năm, lãi suất dao động từ 6,7%-9,9%.  Nếu phát hành thành công 400 triệu USD trái phiếu quốc tế trong năm nay, tổng cộng SeABank sẽ huy động được hơn 14.000 tỷ từ trái phiếu.

Trước SeABank, nhiều ngân hàng khác cũng có kế hoạch phát hành trái phiếu quốc tế trong năm nay và 2020, khối lượng đều khá lớn. Điển hình như Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB). Mới đây SHB đã công bố tờ trình xin ý kiến cổ đông bằng văn bản về việc phát hành và niêm yết 500 triệu USD trái phiếu quốc tế được niêm yết tại Sở giao dịch chứng khoán Singapore. Trong đó có 300 triệu USD trái phiếu quốc tế tăng vốn cấp 2 (trái phiếu vốn cấp 2 được mua sau 5 năm 1 ngày, không có đảm bảo và không kèm chứng quyền, không chuyển đổi) và 200 triệu USD trái phiếu quốc tế cao cấp (trái phiếu không chuyển đổi, không có bảo đảm và không kèm chứng quyền). Giá chào bán dự kiến khoảng 100% mệnh giá. Kỳ hạn trái phiếu dự kiến là kỳ hạn 3-5 năm với trái phiếu quốc tế cao cấp và 10 năm đối với trái phiếu quốc tế tăng vốn cấp 2. Số lượng trái phiếu phát hành tùy thị trường từng thời điểm với lãi suất cố định hoặc lãi suất thả nổi hoặc kết hợp cả 2. Thời gian dự kiến phát hành là trong quý 4/2019 và năm 2020.

Trong khi đó Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) muốn phát hành tới hơn 1 tỷ USD trái phiếu ra thị trường quốc tế trong năm 2019-2020. Mệnh giá trái phiếu là 1.000 USD hoặc bội số của 1.000 USD hay mệnh giá khác được xác định phù hợp với tập quán thị trường trái phiếu quốc tế và các quy định của Sở Giao dịch Chứng khoán nước ngoài niêm yết. Hồi tháng 7, ngân hàng này cũng đã phát hành thành công 300 triệu USD, lãi suất 6,25%, trái phiếu có kỳ hạn 3 năm. Tính cả trái phiếu phát hành trong nước, VPBank đã phát hành hơn 13.000 tỷ, dẫn đầu thị trường về khối lượng phát hành.

Trước SeABank, SHB, VPBank, trong năm 2018 cũng có nhiều ngân hàng khác muốn tìm vốn ngoại bằng cách phát hành trái phiếu. Đơn cử là HDBank đã xin ý kiến cổ đông về việc sẽ phát hành tối đa 300 triệu USD trái phiếu quốc tế nhằm thực hiện kế hoạch tăng vốn điều lệ, nâng cao năng lực tài chính, quản trị rủi ro, đầu tư hạ tầng… Số lượng trái phiếu dự kiến phát hành tối đa là 3.000 trái phiếu, mệnh giá 100.000 USD/trái phiếu. Tổng mệnh giá phát hành dự kiến 300 triệu USD. Trái phiếu sẽ được phát hành trên thị trường quốc tế cho dưới 100 nhà đầu tư.

Trên thực tế, việc huy động vốn từ trái phiếu quốc tế cũng đã có ngân hàng thực hiện từ cách đây nhiều năm, đơn cử như VietinBank đã phát hành 500 triệu USD trái phiếu vào năm 2012, kỳ hạn 5 năm. Song kể từ năm 2012 đến nay, hình thức phát hành trái phiếu quốc tế còn khá mới lạ với các ngân hàng Việt và họ chủ yếu tiếp cận vốn ngoại thông qua các hợp đồng tín dụng hay tài trợ thương mại.

Một trong những lý do chính khiến các ngân hàng ồ ạt huy động vốn quốc tế thời gian gần đây là nhu cầu ngoại tệ. Nói về nguyên nhân phát hành trái phiếu, SeABank cho biết hiện ngân hàng vẫn chưa thể đáp ứng hết nhu cầu vay vốn ngoại tệ của khách hàng do những hạn chế từ quy định của NHNN về huy động vốn ngoại tệ. Nguồn vốn huy động bằng ngoại tệ từ khách hàng trong nước chủ yếu là nguồn vốn ngắn hạn, không ổn định do NHNN hạn chế nắm giữ USD thông qua trần lãi suất huy động USD là 0%. Việc phát hành trái phiếu quốc tế bằng ngoại tệ sẽ giúp SeABank cải thiện cơ cấu kỳ hạn giữa tài sản nợ và tài sản có tốt hơn, giảm thiểu rủi ro kỳ hạn, lãi suất, đồng thời nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

Một chuyên gia khác thì cho rằng, các ngân hàng phát hành trái phiếu quốc tế ở thời điểm này có lợi hơn là lãi suất trên thị trường quốc tế thấp hơn lãi suất tiền đồng trong nước. Tất nhiên, được lợi về lãi suất thì các nhà băng sẽ phải chịu rủi ro về tỷ giá hối đoái. Nhưng trong bối cảnh tỷ giá khá ổn định trong thời gian gần đây và cơ quan quản lý cũng ngày càng có kinh nghiệm điều hành tỷ giá thì lo ngại về tỷ giá tăng không quá lớn. Việc ngày càng nhiều ngân hàng muốn phát hành trái phiếu quốc tế thời gian gần đây cũng cho thấy các ngân hàng Việt đang ngày càng tự tin hơn, bởi niêm yết trái phiếu ở thị trường quốc tế cũng đòi hỏi ngân hàng phải đủ uy tín, có xếp hạng tín nhiệm tốt.

Ngọc Ánh