200 tỷ đô la tài sản bị đóng băng của Nga có thể giúp tái thiết Ukraine?
Tài sản của Nga bị đóng băng trong các tài khoản châu Âu có thể tạo ra hàng tỷ đô la mỗi năm để tái thiết Ukraine. Tuy nhiên, liệu số tiền đó có thể được sử dụng mà không vi phạm luật pháp quốc tế hoặc làm tổn hại đến vị thế quốc tế của đồng euro không?
Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu đã vật lộn với câu hỏi đó tại Brussels hôm thứ Năm.
Các nhà lãnh đạo cho biết trong một tuyên bố sau cuộc họp: “Hội đồng châu Âu đã đánh giá lại công việc đã thực hiện liên quan đến tài sản cố định của Nga,” đồng thời cho biết thêm rằng họ sẽ tiếp tục giải quyết vấn đề “phù hợp với luật pháp EU và quốc tế, đồng thời phối hợp với các đối tác”.
Ngân hàng Thế giới ước tính Ukraine sẽ cần ít nhất 411 tỷ đô la để khắc phục thiệt hại do chiến tranh gây ra. Và EU và các đồng minh quyết tâm biến Nga thành một phần của dự luật.
Một ý tưởng được đưa ra ở EU là rút tiền lãi từ thu nhập do tài sản của Nga tạo ra trong khi vẫn giữ nguyên tài sản.
Theo Anders Ahnlid, tổng giám đốc của Ủy ban Thương mại Quốc gia Thụy Điển và là người đứng đầu nhóm công tác EU đang xem xét các tài sản của Nga bị đóng băng, cách tiếp cận này có thể sẽ mang lại khoảng 3 tỷ euro (3,3 tỷ đô la) mỗi năm.
Ahnlid nói với CNN: “Đó là cách tốt nhất để sử dụng những tài sản này phù hợp với luật pháp EU và quốc tế”, đồng thời lưu ý rằng đó cũng là quan điểm của các luật sư tại Ủy ban Châu Âu, cơ quan đã hứa sẽ đề xuất một cách khai thác tài sản bị đóng băng của Nga trong vòng vài tuần.
Tuy nhiên, một số quốc gia thành viên EU và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) lo ngại rằng nó có thể làm lung lay niềm tin vào đồng euro với tư cách là đồng tiền dự trữ lớn thứ hai thế giới.
Một nhà ngoại giao cấp cao của EU yêu cầu giấu tên vì ông không được phép thảo luận về các cuộc họp kín cho biết: “Chúng ta phải tôn trọng các nguyên tắc của luật pháp quốc tế. Đó là vấn đề về danh tiếng, về sự ổn định tài chính và niềm tin”. ECB từ chối bình luận về vấn đề này.
Sau cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm ngoái, EU và Nhóm G7 đã áp đặt các biện pháp trừng phạt chưa từng có đối với Nga, đóng băng gần một nửa dự trữ ngoại hối của nước này – khoảng 300 tỷ euro (327 tỷ đô la) – cùng các biện pháp khác.
Khoảng 2/3 trong số đó, tương đương 200 tỷ euro (218 tỷ đô la), nằm ở EU, chủ yếu nằm trong các tài khoản tại Euroclear có trụ sở tại Bỉ, một trong những cơ quan thanh toán bù trừ tài chính lớn nhất thế giới.
Euroclear đóng một vai trò quan trọng trong thị trường toàn cầu, giải quyết các giao dịch xuyên biên giới và giữ an toàn hơn 40 nghìn tỷ đô la tài sản.
Tập đoàn này cho biết vào tháng 4 rằng tiền mặt trên bảng cân đối kế toán của họ đã tăng hơn gấp đôi trong năm tính đến tháng 3, đạt mức 140 tỷ euro (153 tỷ USD), được thúc đẩy bởi các khoản thanh toán liên quan đến tài sản bị đóng băng của Nga, bao gồm cả trái phiếu.
Phát biểu bên lề cuộc họp của EU hôm thứ Năm, Thủ tướng Latvia Arturs Krišjānis Kariņš cho biết tài sản của Nga bị đóng băng là “những trái chín treo lủng lẳng”.
Ông nói: “Chúng ta cần tìm cơ sở pháp lý để tận dụng, huy động những tài sản này để giúp… bồi thường thiệt hại mà Nga đang gây ra ở Ukraine”.
Thúy Anh
